Overgewicht bij kinderen en jongeren

Steeds meer kinderen en jongeren worden op jonge leeftijd reeds geconfronteerd met overgewicht. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Het is niet enkel belangrijk om de oorzaak van het overgewicht te achterhalen. Het is ook belangrijk om te weten hoe u ermee omgaat en er correct naar handelt. In deze blog nemen we graag even de tijd om er verder op in te gaan. Leest u met ons mee?

Kinderen en jongeren met overgewicht in Nederland:

Er worden heel wat studies uitgevoerd naar het aantal kinderen en jongeren met overgewicht en obesitas. Zo ook in Nederland. De meest recente cijfers tonen aan dat het aantal kinderen en jongeren met overgewicht en obesitas blijft stijgen.

In de categorie 4 tot 17 jarigenkampt 14,7% met overgewicht in 2020. Hiervan heeft 12.2% matig overgewicht als 9.9% heeft ernstig overgewicht (obesitas).

In de categorie ouder dan 2 jaar en jonger dan 45 jaar heeft 8% overgewicht heeft overgewicht in 2020. Dit cijfer omvat zowel, 14.1% heeft matig overgewicht als overgewicht als 21% heeft ernstig overgewicht (obesitas).

Hoe gaan jongeren zelf om met overgewicht?

Recente onderzoeken wijzen uit dat hoe ouder kinderen/jongeren worden, hoe meer vatbaar ze zijn voor overgewicht. Het is duidelijk dat overgewicht het meeste voorkomt bij jongvolwassenen. Maar hoe gaan jongeren nu zelf om met overgewicht en obesitas? Hier zijn enkele feiten:

• Jongeren vanaf 12 jaar MET overgewicht zijn minder positief over hun gezondheid dan jongeren van dezelfde leeftijd ZONDER overgewicht.
• Jongvolwassenen (18-25 jaar) ZONDER overgewicht ervaren hun gezondheid vaker als (zeer) goed (90%) ten opzicht van jongeren MET overgewicht (84%)

Jongeren ervan hun gezondheid over het algemeen wel als goed, ongeacht overgewicht:

• Bij jongeren van 12 – 18 jaar ZONDER overgewicht ervaart 93% de eigen gezondheid als (zeer) goed.
• Bij jongeren van 12 – 18 jaar MET overgewicht ervaart 83% de eigen gezondheid als (zeer) goed.

Ongezonde voeding tijdens de kinder- & jeugdtijd heeft negatieve invloed:

In onze darmen leven tal van organismen die het immuunsysteem versterken, voedsel afbreken en helpen bij de opbouw van vitamines. Al deze organismen samen vormen het microbioom. Als de gezonde balans tussen nuttige en schadelijke organismen verstoord is, bent u vatbaarder voor ziektes. Die balans kan nu net verstoord worden door ongezonde voeding.

Bepaalde noodzakelijke bacteriën kunnen afnemen bij het eten van ongezonde voeding, ongeacht de hoeveelheid lichaamsbeweging. Als kinderen dus teveel ongezonde voeding (vet en suiker) eten, kan het microbioom tot 6 jaar na de puberteit aangetast zijn. Let er dus altijd goed op dat kinderen en jongeren voldoende gezonde voeding consumeren. Hier halen ze zowel tijdens hun kindertijd als ver buiten hun kindertijd voordelen uit.

Teveel schermtijd kan ook zorgen voor overgewicht

Kinderen en jongeren kunnen een vergroot risico lopen op een eetbuistoornis als ze teveel tijd doorbrengen op sociale media en met het kijken naar tv-programma’s. Iemand met eetbuistoornissen heeft enkele keren per week oncontroleerbare eetbuien.

Ieder bijkomend uur dat kinderen en jongeren spenderen op sociale media, houd verband met 62% hoger risico op het ontwikkelen van een eetbuistoornis in het komende jaar.

Ieder bijkomend uur dat kinderen of jongeren spenderen aan het bekijken van film, series of tv-programma’s, houd verband met 39% hoger risico op het ontwikkelen van een eetbuistoornis in het komende jaar.

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken om dit verband te verklaren:

• Kinderen/jongeren overeten zich omdat ze afgeleid worden door wat ze zien op het scherm
• Televisiereclame over eten kan bijdragen aan het probleem
• Sociale media schotelen vaak onbereikbare schoonheidsidealen voor. Dit kan leiden tot een negatief zelfbeeld, want op z’n beurt eetbuien kan uitlokken.

De coronapandemie heeft ook negatieve gevolgen op dit probleem. Kinderen en jongeren spenderen sinds de coronapandemie gemiddeld meer tijd op sociale media en voor het scherm.

Hoe help je kinderen en jongeren om overgewicht aan te pakken?

Overgewicht bestrijden is één van de belangrijkste uitdagingen voor de gezondheidszorg in 2021. Toch zijn er enkele belangrijke zaken die gedaan kunnen worden om overgewicht tegen te gaan:

• Drink voldoende water (1,5l per dag)
• Neem plantaardige producten als basis voor maaltijden
• Beperkt producten van dierlijke oorsprong
• Keep ultra-processed products to a minimum (see: https://obesitysolutions.co.uk/processed-and-unprocessed-foods/)
• Eet bewust en op een rustig tempo. Neem kleine happen en kauw goed. Dit zorgt voor een langer verzadigingsgevoel.
• Eet op vaste tijdstippen en zoveel mogelijk met anderen samen.
• Varieer in voeding en eet met mate.
• Pas de omgeving aan om gemakkelijk gezonde keuzes te maken (snoep pot vervangen door fruitmand)
• Ga stap voor stap te werk (elke verbetering is een stap vooruit)

Het is niet aan te raden om op eigen houtje uw kind een strikt dieet te laten volgen. Kinderen hebben namelijk alle voedingsstoffen nodig om goed te groeien. Vraag hierover dus altijd eerst raad aan de huisarts.